Edebiyat dünyasında günlük

Günlük tutmak, edebiyatın kapılarını aralamaktır. Edebiyat ve sanat dünyasından tanınmış kişilerin kaleminden çıkan günlükler tüm gerçeği ile yaşamı yansıtan aynalar olarak çıkar karşımıza. Günlükler, yazarların iç dünyalarını görmemizi sağlayan pencerelerdir. Her insanın içe açılan penceresidir günlükleri. Yaşadığımız yüzyılın olumlu getirilerinden birisi de online günlüklerdir. Dijital bir günlüğe başlamadan, günlükleri ile iz bırakmış yazarlara bir göz atmaya ne dersiniz?

Katherine Mansfield henüz 16 yaşındayken yazmaya başladığı Bir Hüzün Güncesi'nde, yazarlık tutkularını, hırslarını, kıskançlıklarını, kırgınlıklarını içtenlikle ortaya serer. Bu hüzünlü günlük, Mansfield'ın erken ölümünden sonra yayımlanmıştır. Mansfield’in günlüklerinde dikkatimi çeken sadece iyi taraflarımızı değil öfkemizi, nefretimizi, kıskançlıklarımızı, hayal kırıklıklarımızı da yazıya dökmemiz gerektiğidir. Çünkü günlükler içimizi olduğu gibi yansıttığımız, korkmadan cesurca anlattığımız yerlerdir. Telaşlanmayın, online günlüklerimiz modern şifreleme yöntemleri ile korunan ve içeriğini bizden başka kimsenin okumayacağı güvenli mecralardır.

Türkçe'de yayımlanmış ilk günlük, Ali Bey'in Seyahat Jurnali'dir. Ali Bey'in, eserinin adında jurnal (Fransızca 'journal') sözcüğünü tercih etmesi, günlüğün bize pek çok başka tür gibi Batı kanalıyla geldiğini gösteriyor. Journal kelimesi eminim size bullet journali çağrıştıracaktır. Çocukluğunda öğrenme bozukluğu çeken Ryder Carroll tarafından keşfedilen bir metot ya da sistem olarak tanımlanabilir. Bir planlama defteri. Sizler de online günlüklerinizin bir kısmını bullet journallere çevirebilirsiniz. İçindekiler bölümü, aylık-haftalık-yıllık planlarınız, günlük yapmanız gerekenler ve önemli günleri not alacağınız kısımlar. Atatürk'ün Anafartalar Savaşı sırasında tuttuğu günlüklerin de ölümünden sekiz yıl sonra Türk Tarih Kurumu'nca basıldığını biliyor muydunuz?

Oğuz Atay’ın günlüğü de “Kimse dinlemiyorsa beni ya da istediğim gibi dinlemiyorsa günlük tutmaktan başka çare kalmıyor. Canım insanlar! Sonunda bana bunu da yaptınız" sözleri ile başlıyor. Günlüğünü okurken Oğuz Atay’ın son zamanlarındaki yalnızlığına eşlik ediyorsunuz. Hem kendi el yazısı hem dijital ortamda yazılmış sayfalarla karşılaşacağınız günlük biraz da Atay’ın diğer kitaplarının tasarılarını yazdığı bir edebiyat laboratuvarı olmuş. Oğuz Atay’ın izinden gidip online günlüklerinizde bir hikaye, bir roman, bir seyahatname yazma provası da yapabilirsiniz.

Franz Kafka’nın Günlükleri ölümünden sonra yayımlanmıştır. Franz Kafka, günlüklerini yayımlanma amacıyla yazmadığı için, Prag'daki hayatını, hayranlık duyduğu babasına olan hislerini, evlenmeye kendini ikna edemediği kadınla ilişkisini, pişmanlıklarını ve toplum tarafından dışlanmışlık hislerini bütün içtenliğiyle yazmıştır. Günlükler, Kafka'nın dayanılmaz bir gerilimle geçen yaşamını ve duygularını tüm çıplaklığıyla okuyucuya sunuyor. Ünlü yazarların günlüklerinin hayattayken yayımlanması da edebiyat dünyasında tartışma konusudur. Günlükler yayımlanma amacı güdülerek yazılıyorsa yazar cidden olayları yansız ve samimi bir şekilde anlatıyor olabilir mi? Siz yine de dijital günlüklerinizde kendinize karşı samimi olun. (:

Virginia Woolf Bir Yazarın Günlüğü, Stefan Zweig Günlükler, Albert Camus Defterler, Salah Birsel Aynalar Günlüğü, Tomris Uyar Gündökümü, İlhan Berk El Yazısına Vuruyor Güneş’te zevkle okunacak günlüklere verilecek örneklerdir. Oscar Wild zamanında online günlükler olsaydı ve onun da günlükleri olsaydı zevkle okurduk. Sizin de online günlüğü olsa ve yayımlansa zevkle okurdum diyeceğiniz bir yazar var mı? (: